اثر متغیرهای سیاسی بر نوسان پذیری بازده شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران

مطالعات انجام شده در رابطه با بازارهای مالی نشان می دهد که متغیرهای متعددی با ایجاد ریسک در این بازارها، موجب تغییر در بازدهی و ریسک دارایی ها در این بازارها می شوند. از سوی دیگر تئوری های مالی مختلف، به اثرگذاری ریسک بازدهی در رفتار عوامل بازار و تصمیم گیری در بازار تأکید دارند. مطالعات بسیاری نیز در زمینه شناسایی عوامل موثر بر نوسان پذیری صورت گرفته است. جدای از اثرگذاری مستقیم و غیر مستقیم عوامل و متغیرهای اقتصادی خرد و کلان، عواملی همچون عوامل اجتماعی و سیاسی نیز بر این بازارها اثر می گذارند. در این مطالعه عوامل سیاسی به عنوان یکی از منابع ایجاد ریسک و نوسان در بازده بازار سهام مورد مطالعه قرار گرفت. به همین منظور با استفاده از الگوهای نوسان پذیری که بیشترین کاربرد خود را در بازارهای مالی وسهام نشان دادهاند، رابطه بین نوسان پذیری بازده روزانه شاخص کل- به عنوان متغیر منتخب و نمایانگر وضعیت کلی بازار- و دو عامل سیاسی منتخب شامل برگزاری انتخابات سراسری و اخبار مربوط به سیاست خارجی و روابط بین الملل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج الگوهای برآورد شده نشان می دهد که همچون بسیاری از بازارهای مالی و سهام، فرآیند نوسان پذیری در بازده شاخص کل وجود دارد. همچنین متغیرهای سیاسی مورد نظر در این پژوهش بر نااطمینانی و نوسان بازده موثر هستند. اثر برگزاری انتخابات بر واریانس شرطی بازده- به عنوان برآوردی از ریسک- در دوره پیش از برگزاری انتخابات معکوس و معنی دار است. این اثر در دوره ی زمانی پس از برگزاری انتخابات و اعلام نتایج نیز مثبت ومعنی دار است. همچنین اخبار سیاست خارجی کشور و روابط بین الملل بر واریانس شرطی اثری مثبت و معنی دار دارد. این نتیجه نیز با نتایج مطالعات پیشین تا حد زیادی همخوانی دارد و اثر این اخبار به عنوان عامل ریسک سیاسی بر نوسان پذیری شرطی را تأیید می کند. همچنین اثر این اخبار در زمان بسته بودن بازار متفاوت از زمان فعالیت بازار است. جدای از عوامل سیاسی ذکر شده، اثرات تقویمی نیز در نوسان پذیری بازار موثر هستند و موجب افزایش نوسان در بازده شاخص کل می شوند. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان دهنده وجود اثرات اهرمی در نوسان پذیری و تفاوت در میزان اثر تکانه های مثبت و منفی بر نوسانات بازار است.